Według przepisów obowiązujących w Polsce każdy pojazd powinien być wyposażony w gaśnicę. Dlatego zawsze należy wozić ją ze sobą, a co pewien czas – sprawdzać jej stan techniczny. Jednak najważniejsze to widzieć, jak korzystać z gaśnicy w razie pożaru.
Czy gaśnica samochodowa jest obowiązkowa?
Gaśnica samochodowa to obowiązkowy element wyposażenia każdego pojazdu jeżdżącego po polskich drogach. Mówi o tym Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. § 11 ust. 1 pkt 14. Za nieposiadanie gaśnicy w samochodzie podczas rutynowej kontroli drogowej grozi nam mandat do 500 zł. Brak gaśnicy może także skończyć się negatywnym wynikiem badania diagnostycznego w czasie przeglądu auta.
Legalizacja gaśnicy to nic innego, jak czynności serwisowe, których celem jest sprawdzenie, czy gaśnica nie uległa uszkodzeniu i jest sprawna do dalszej eksploatacji. Przegląd techniczny tego typu powinien odbywać się co rok lub dwa lata.
Warto przy tym pamiętać, że posiadanie nieważnej homologacji gaśnicy samochodowej – czyli gwarancji wraz z legalizacją – może mieć przykre konsekwencje w razie pożaru auta. Po pierwsze, gaśnica może nie zadziałać, a to wiąże się trudnymi do przewidzenia skutkami. Po drugie, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania, wskazując na niesprawny sprzęt do gaszenia ognia.
Gdzie należy wozić gaśnicę w samochodzie?
Kupując nowe auto, gaśnica najczęściej posiada swoje stałe miejsce. Z reguły jest to bagażnik lub obszar w okolicy bądź pod fotelem kierowcy lub pasażera z przodu. Bardzo istotne jest to, aby była nieruchomo przytwierdzona do pojazdu. Zapobiega to przemieszczaniu się gaśnicy w czasie jazdy i ewentualnym obrażeniom pasażerów w razie nagłego hamowania lub kolizji.
Najważniejsze jest jednak zapewnienie stałego i łatwego dostępu do gaśnicy bez względu na przewożony ładunek. Gaśnica umiejscowiona w bagażniku powinna być w zasięgu ręki zaraz po otwarciu klapy. Dlatego chowanie jej w schowku pod podłogą i dodatkowe przykrycie stertą bagaży pod sam dach to kiepski pomysł. Taka sytuacja znacznie ogranicza szybką akcję gaśniczą i stłumienie ognia w zarodku, zanim jeszcze pożar rozprzestrzeni się w samochodzie na dobre.
Którą gaśnicę wybrać do samochodu?
Wybór gaśnicy samochodowej jest dość prostym zadaniem. Najważniejsze, żeby jej zakup odbywał się w specjalistycznym punkcie, a butla była nowa i posiadała ważną datę użycia. Ponadto istnieją trzy podstawowe parametry różnicujące gaśnice samochodowe:
- waga,
- typ materiału gaśniczego,
- konstrukcja mechanizmu uwalniającego środek gaśniczy.
1. Podział gaśnic ze względu na wagę
- Gaśnice jednokilogramowe – standardowo montowane w wielu autach – działają niestety bardzo krótko, bo około 5–6 sekund. Ich użycie wystarczy jedynie na zduszenie ognia w zarodku i to przy dość dobrej celności.
- Gaśnice dwukilogramowe posiadają w sobie zdecydowanie więcej środka gaśniczego, dzięki czemu akcja gaśnicza może być znacznie efektywniejsza.
2. Podział gaśnic ze względu na materiał gaśniczy
Drugim elementem, na który trzeba zwrócić uwagę przy wyborze gaśnicy samochodowej, jest jej przeznaczenie, czyli do jakiego rodzaju pożaru się nadaje. Obecnie na rynku najczęściej można spotkać dwa typy gaśnic, które posiadają specjalne oznaczenia – BC lub ABC. Skróty literowe określają, jakie substancje i materiały ugasi środek wypełniający butlę.
- Gaśnica BC jest przeznaczona do gaszenia płonących płynów, jak benzyna czy smoła, topliwych ciał stałych typu lakier oraz gazów palnych, na przykład propanu, metanu lub acetylenu.
- Gaśnica ABC oprócz wyżej wymienionych materiałów i płynów ugasi także ciała stałe, takie jak tekstylia, drewno, guma czy przewody elektryczne.
3. Podział gaśnic ze względu na konstrukcję
- Gaśnica na nabój – po naciśnięciu dźwigni zostaje on przebity i uwalnia do wnętrza butli sprężony dwutlenek węgla, który z kolei wypycha na zewnątrz proszek gaśniczy przez dyszę. Na działanie takiej butli musimy zazwyczaj poczekać kilka sekund od zerwania zabezpieczenia.
- Gaśnica ciśnieniowa – są bardziej efektywne, ponieważ środek gaśniczy jest już wymieszany z gazem, którym w tym przypadku jest azot. Dzięki takiej konstrukcji akcja gaśnicza rozpoczyna się od razu po zwolnieniu dźwigni, a dodatkowo stan ciśnienia możemy obserwować na wskaźniku umieszczonym tuż przy dyszy.
Jaka gaśnica do samochodów hybrydowych?
Ze względu na coraz większą popularność samochodów z napędem hybrydowym wśród użytkowników pojawiają się pytania, czy auta tego typu powinny być wyposażone w jakieś specjalne gaśnice. Oczywiście nie istnieją gaśnice przeznaczone specjalnie dla hybryd, choć najlepiej posiadać gaśnicę typu ABC, czyli umożliwiającą gaszenie kabli i układów elektrycznych.
Pamiętajmy, że gaśnica samochodowa służy jedynie do zduszenia małego ognia, a nie do długotrwałej akcji gaśniczej całego pojazdu. Dlatego jeśli pożar pojawi się w hybrydzie, należy postępować tak samo jak w przypadku aut z napędem konwencjonalnym. To oznacza, że trzeba jak najszybciej postarać się stłumić ogień w zarodku, a w razie rozprzestrzeniania się go, oddalić się od pojazdu na bezpieczną odległość i wezwać straż pożarną.
Jak korzystać z gaśnicy samochodowej w razie pożaru?
1. Instrukcja obsługi – zawsze wcześniej zapoznaj się z instrukcją obsługi gaśnicy, najlepiej nie w momencie, gdy trzeba szybko gasić ogień. Inaczej obsługujemy gaśnicę na nabój, a inaczej ciśnieniową.
2. Pierwsze czynności – przede wszystkim zatrzymaj auto na poboczu i wyłącz zapłon. Następnie zadbaj o to, by wszyscy pasażerowie opuścili samochód, zlokalizuj miejsce ognia i wyjmij gaśnicę.
3. Ułożenie gaśnicy – podczas gaszenia pożaru zawsze trzymaj gaśnicę w pionie, ponieważ materiał gaśniczy jest zasysany z dna butli.
4. Celność – im mniejsza gaśnica, tym czas gaszenia jest krótszy, dlatego zawsze staraj się jak najdokładniej wymierzyć dyszą w źródło ognia. Niecelność może spowodować opróżnienie butli jeszcze przed stłumieniem ognia.
5. Dopływ tlenu – ogień rozprzestrzenia się pod wpływem tlenu, dlatego w miarę możliwości ogranicz jego dopływ do źródła ognia. Jeśli pożar powstał pod maską, tylko lekko ją uchyl, aby nie podsycać płomieni. Wystarczy wtedy skierować strumień z gaśnicy w szparę pod maską. Podobnie jeśli ogień pojawi się w kabinie, nie otwieraj całkowicie okien i drzwi, a zostaw jedynie uchylone tak, aby zapewnić wentylację i możliwość ewakuacji.
6. Większy ogień – jeśli zużyliśmy już całą zawartość gaśnicy, a ogień nadal nie został stłumiony, należy niezwłocznie oddalić się od samochodu na bezpieczną odległość i wezwać straż pożarną, dzwoniąc na numer alarmowy 998 lub 112.
